لوله مویین سادهترین وسیله اندازهگیری مبرد است که در تجهیزات سرمایشی بسیاری کاربرد دارد، پس بهتر است بیشتر در مورد عملکرد لوله مویین در سیستم تبرید بدانیم.
لوله مویین چیست؟
لوله مویین یکی از پرکاربردترین ابزار فشارشکن در سیستمهای تبرید و تهویه مطبوع است، یک لوله مسی با قطر داخلی بسیار کم. طول لوله مویین بسیار زیاد است ولی آن را بهصورت سیمپیچ درمیآورند تا جای کمتری اشغال کند. یک مایع در داخل این لوله بلند برخلاف جاذبه و در فرآیندی با نام مویینگی حرکت میکند.
نکته: به پدیده بالا رفتن آب بهصورت خودبهخود در لولههای نازک و بر خلاف جاذبه زمین خاصیت مویینگی گفته میشود. این پدیده براساس نیروی کشش سطحی اتفاق میافتد.
لوله مویین در سیستم تبرید چگونه عمل میکند؟
وقتی مبرد کندانسور را ترک کرده و وارد لوله مویین میشود، فشار آن بهخاطر قطر بسیار کم لوله ناگهان کاهش پیدا میکند.
درواقع لوله مویین در سیستمهای تبرید برای کاهش فشار بالای مبرد مایع و تبدیل آن به یک مبرد کمفشار گازی کاربرد دارد. این فرایند بستگی به طول و قطر داخلی لوله مویین دارد.
لوله مویین یک سیستم ثابت است که با تغییر بار گرمایشی نوسان ندارد. این قطر و طول لوله مویین است که ظرفیت جریان در یک فشار خاص را تعیین میکند. بهعبارتدیگر، طول و قطر داخلی لوله مویین توانایی آن برای کاهش فشار و تنظیم جریان مبرد بین واحد چگالش (کندانسور) و واحد تبخیر (اواپراتور) را در سیستم تبرید تعیین میکند.
تذکر: لوله مویین یک وسیله غیر قابل تنظیم است. این بدان معناست که نمیتوان جریان مبرد در لوله مویین را مانند آنچه در شیرهای فشار شکن اتوماتیک اتفاق میافتد کنترل کرد.
برای اینکه خیلی ساده نحوه عملکرد لوله مویین را درک کنید، یک شلنگ باغبانی معمولی را در نظر بگیرید. فشار آبی که از شلنگ خارج میشود، بستگی به طول و قطر آن دارد. هرچه شلنگ بلندتر باشد، کاهش فشار بیشتر است و هرچه شلنگ کوتاهتر باشد، جریان آب بیشتر است.
نکته: تغییر قطر لوله مویین بهاندازهی ۱.۲ میلیمتر عملاً ظرفیت جریان آن را ۲ برابر میکند.
اندازه لوله مویین در سیستم تبرید
همانطور که گفتیم ظرفیت کاهش فشار لوله مویین به قطر داخلی آن مربوط میشود. بنابراین انواع لولههای مویین با توجه به قطر آنها تقسیمبندی میشوند. قطر داخلی لوله مویین بین ۰.۵ تا ۳ میلیمتر و طول آن بین ۱ تا ۶ متر متغیر است.
نکته: در مقاله دیگری در مورد انتخاب قطر و طول لوله مویین در سیستمهای سرمایشی مختلف صحبت کردهایم.
تذکر: هرچه لوله مویین بلندتر باشد، جریان مبرد آهستهتر و هرچه لوله کوتاهتر باشد جریان مبرد سریعتر است.
چگونه لوله مویین را در سیستم تبرید تست کنیم؟
لوله مویین یک بخش حساس و حیاتی در هر سیستم تبرید است، بنابراین باید همواره عملکرد درست آن را بررسی کرد تا بتوان به عملیات درست سرمایشی در سیستم تبرید اطمینان داشت. اولین قدم برای این کار این است که مطمئن شوید اندازه درست لوله مویین در سیستم تبرید مورد استفاده قرار گرفتهاست. لوله مویین باید مطابق با دستورالعمل تولیدکننده سیستم تبرید انتخابشده باشد. بار اواپراتور هم باید با شرایط طراحیشده هماهنگ بوده و شارژ مبرد مناسب باشد.
تذکر: اندازه نادرست لوله مویین باعث ناکافی بودن افت فشار میشود.
نکته: اگر افت فشار بسیار زیاد باشد، یعنی قطر داخلی لوله مویین بیشازحد کوچک یا طول لوله مویین بیشازحد زیاد است. البته باید بررسی کرد که گرد و خاک و آشغال کویلهای اوپراتور و کندانسور را نپوشانده باشد و موتور فن هم درست کار کند.
مزایای استفاده از لوله مویین در سیستم تبرید
- لوله مویین یک وسیله ساده است که بهراحتی و بسیار کمهزینه تولید میشود.
- لوله مویین هیچ قطعه متحرکی ندارد، بنابراین نیازی به نگهداری هم ندارند.
- با استفاده از لوله مویین گشتاور مورد نیاز برای آغاز به کار کمپرسور کمتر میشود.
- لوله مویین حداکثر مقدار مبرد را که میتوان در سیستم تبرید شارژ کرد محدود میکند. بنابراین دیگر نیازی به گیرنده در این سیستمها نیست.
- لوله مویین اندازه کوچکی دارد و جای زیادی نمیگیرد.
معایب استفاده از لوله مویین در سیستم تبرید
- لوله مویین قدرت خود تنظیمی ندارد و نمیتواند خودش را با تغییر جریان طبق دمای محیط یا بار سرمایشی وفق دهد.
- لوله مویین بهخاطر قطر باریک، بسیار در معرض گرفتگی قرار دارد. بنابراین هنگام نصب آن باید بسیار دقت کرد. قبلاز لوله مویین از یک فیلتر درایر برای جلوگیری از ورود هوا و رطوبت استفاده میشود.
- در سیستمهای دارای لوله مویین، وقتی سیستم تبرید خاموش است، مبرد مایع بهخاطر اختلاف فشار بین کندانسور و اواپراتور وارد اواپراتور میشود. این مایع میتواند به کمپرسور هم راه یابد و هنگام روشنشدن دوباره سیستم، باعث خرابی آن شود.
همانطور که توضیح دادیم لوله مویین جزء کوچکی از سیستمهای تبرید است. اگر مایلید اطلاعات بیشتری در مورد این سیستمها به دست آورید، دوره آموزش کولر گازی و آموزش سیستمهای تبرید (سردخانه و چیلر) را در سامانه رهجو از دست ندهید. بهترین متخصصان کشور اطلاعات لازم را در مورد این سیستمهای تبرید در اختیار شما قرار خواهند داد.